بازگشت
تاريخ تجارت برده از آفريقا به اروپااز دهه هاى ۱٤٤۱ تا ۱٩٥۰
مترجم: پيام پرتوى مترجم: پيام پرتوى

 

تجارت برده و نژادپرستى بعنوان خاستگاه سرمايه دارى (۳)

http://www.mariosousa.se/Slavhandeln_och_rasisem_som_kapitalismens_vagga.html

نويسنده Mario Sousa

 

 

چند کلامى از نويسنده

در آغاز دهه هاى ٦۰ از جانب نويسنده گانى از قاره هاى مختلف جهان انتشار کتابهايى در مورد تاريخ آفريقا و رابطه ميان اروپا- آفريقا آغاز شد. آنها بر پيش داروريهاى قديمى نژاد پرستى غلبه نمودند و تصوير جديدى را از قاره بزرگ آفريقا و مردم آن ارائه نمودند. نويسنده گانى مانند باسيل ديويدسون٬ چارکز آر. باکستر٬ والتر رونى٬ خوزه کاپلا و ديگران در آنزمان براى اولين بار توانستند حقيقت پنهان در پشت تجارت برده و کلنياليسم را در اختيار عموم قرار دهند. با اينحال٬ دستکم ٢۰ سال پيش اغلب اين کتابها منتشر شد٬ دانش در مورد اين موضوع با گذشت زمان تحليل رفته است.    

تجارت برده و نژاد پرستى بعنوان خواستگاه سرمايه دارى  بر آنست که از اين کتابها و شمارى از تحقيقات ديگر توضيحاتى را در مورد تجارت برده در آفريقا٬ بزرگترين مهاجرت دسته جمعى در تاريخ بشرى٬ ارائه دهد و خواننده گان را به کسب دانش بيشتر در اين باب ترغيب نمايد. 

برخوردارى از چنين دانشى براى آنکسى مهم است که ميخواهد خود را با رويدادهاى سياسى در جهانى که ما در آن زندگى ميکنيم٬ و بخصوص زمانيکه مبارزه بر عليه نژاد پرستى است٬ آشنا سازد. 

شايد اينگونه انگاشته شود که بخشى از اين مجموعه خود را بر روى اقدامات پرتقال در آفريقا  متمرکز نموده است. دليل آن اينست که پرتقاليها اولين اروپاييهايى بودند که به آفريقا٬ جنوب جزاير قنارى٬ آمدند و براى مدتى به تنهايى مناطق ساحلى را استٽمار نمودند.

Mario Sousa

mario.sousa@telia.com

سوٸد و تجارت برده

منابع عظيم ٽروت در آفريقا سوٸد را نيز به خود جلب نمود· در اواسط دهه هاى ۱۶۰۰ در ساحل برده (يا ساحل طلا)٬ بيرون از غنا-ى فعلى٬ مبارزه بخاطر مستعمرات به منظور پر کردن صندوق پول اشراف سوٸدى با طلا از تجارت در آفريقا آغاز شد·

همه چيز از ۱۶۴۷ ٬ هنگاميکه Louis de Geer بر امکانات اقتصادى که ترافيک آفريقا قادر به  اراٸه آن بود آگاهى يافت٬ آغاز شد· او از ملکه کريستينا اجازه عبور دريايى پادشاهى با حق اياب و ذهاب به آفريقا را خريد و دو کشتى را به دنبال شکار برده٬ طلا و عاج فيل فرستاد·  

او بعنوان تاديه از کالاهاى برنجى٬ قلابهاى ماهى و مشروبات الکلى استفاده ميکرد·

اولين محموله هاى کشتى سود فراوانى را اراٸه دادند٬ امرى که به برداشتن قدم بعدى منجر شد· سال ۱۶۴۹ کمپانى سوٸدى آفريقايى با Louis de Geer بعنوان مالک اصلى تاسيس شد· اينبار هدف نهايى معاوضات ساده تجارى نبود· شرکت به دليل تحقق بخشيدن به روياى مستعمره تاسيس شده بود·

يک ماجراجوى آلمانى٬ Hendrik Carlof٬ با تجربه از ساحل طلا٬ جايى که او تحت فرمان هلنديها انجام وظيفه نموده بود٬ بعنوان رهبر براى اولين ماموريت کمپانى ٬ انتخاب شد· سال ۱۶۵۰ Carlof به ساحل٬ بيرون از غنا٬ آمد· در آنجا او بعنوان رهبر ماموريت سوٸدى قراردادى را با پادشاه Fetu٬ کشورى واقع در ساحل امضاء نمود· آنها در مورد ساخت و ساز دو قلعه و تعدادى ايستگاههاى تجارتى به توافق رسيدند· ساخت و ساز قلعه Carlsborg٬ و به همان ترتيب ايستگاههاى تجارتى در امتداد ساحل و سنگر Christiansborg در Accra٬ غناى فعلى٬ آغاز شد·

زندگى در تصرفات سوٸدى عارى از دردسر نبود٬ بلکه سرشار بود از مبارزات بر عليه هلنديها و انگليسيها که به دنبال همان طعمه بودند· اين امر زيانهايى را براى تجارت و منافع کمپانى به همراه داشت·

در سال ۱۶۴۵ پس از مرگ Louis de Geer کمپانى سوٸدى آفريقايى تحت رهبرى پسران de Geer قرار گرفت· درآنزمان نقطه عطفى در زندگى کمپانى پديدار شد· Carlof با رهبرى کمپانى٬ پسران Geer٬ که تلاش نموده بودند که از او سوء استفاده مالى کنند٬ در تضاد افتاد· او فرار کرد و به دانمارک پناهنده شد· در آنجا او با هدف تصرف متصرفات سوٸد در ساحل گينه حکم دانمارک را بدست آورد

در سال ۱۶۵۸ Carlof دوباره در ساحل گينه پياده شد· او با کمک يکى از رٸوساى قبايل آفريقا فرمانده سوٸدى٬ von Krusenstierna٬ را در Carlsborg شکست داد و قلعه٬ ايستگاههاى تجارتى و Christiansborg را به تصرف خود درآورد· به دنبال آن کپمانى سوٸدى آفريقايى هيچ تصرفاتى نداشت و تاريخ در مورد قدرت استعمارگر٬ سوٸد٬ بايد تمام شده محسوب ميشد·

اما هنوز راه حلى وجود داشت· رٸيس قبيله آفريقايى که به Carlof  در مقابل سوٸديها کمک کرده بود به Carlsborg٬ که دانمارکيها با اينحال به هلنديها فروخته بودند٬ حمله کرد و پيشنهاد فروش قلعه را به کمپانى سوٸدى اراٸه نمود· کمپانى Carlsborg يکبار ديگر با پرداخت مبالغ هنگفتى از طلا خريد و گردش معاملات آغاز شد· اما شادى حاصل از زندگى استعمارى کمپانى چندان به درازا نکشيد· هلنديها به Carlsborg حمله کردند و بسرعت پس از آن قلعه پس از ۱۳ ماه محاصره سقوط نمود· بدين ترتيب ماجراجويى استعمارى سوٸديها در شمال آفريقا براى هميشه به پايان رسيد·  

اما تجارت برده چه؟ آيا سوٸد مشارکتى داشت؟ در اينجا تشريحات تاريخى از هم جدا ميشوند· برخى از مورخين مدعيند که سوٸد هرگز برده اى نخريد·

اين٬ با اينحال٬ درست نيست· در جريان تحقيقات از کتابهاى کمپانى سوٸدى آفريقايى ميتوان تاييد نمود که کمپانى در قلعه ها و ايستگاههاى تجارى برده گانى را بعنوان نيروى کار دراختيار داشت· بديهيست که کمپانى اين برده گان را خريده بود· در ضمن بخشى از برده گان آفريقايى با کشتى سوٸدى به سوٸد آورده ميشدند و در آنجا بر روى زمينهاى اشراف کار ميکردند· امرى که در مورد تجارت برده به آمريکا صادق است اين است که اين کار توسط کشتيهاى دانمارکى و سوٸدى از ساحل غربى آفريقا تا کاراٸيب به ابتکار صاحبان شرکتهاى دانمارکى و سوٸدى انجام ميشد·

اما دستيابى به موفقيت واقعى در تجارت برده ابتدا در دهه هاى ۱۷۰۰ بدست آمد· سال ۱۷۵۵ دانمارک سه جزيره را در درياى کاراٸيب٬ موسوم به جزاير باکره Saint Croix٬ Saint Thomas و Saint Jan٬ خريدارى نمود· دانمارکيها در اين جزاير از برده گان در مستعمرات خود در آفريقا استفاده ميکردند·

سوٸد مايل نبود که بدتر از ديگر کشورهاى جهان باشد و از همين رو به دنبال مستعمره اى در کاراٸيب بود· در ژوٸن ۱۷۸۴ پادشاه گوستاو III جزيره Saint Barthélemy را از فرانسه در ازاى امتيازات تجارى در گاتنبرگ خريد· در مارس ۱۷۸۵ فرمانده Salomon von Rajalin رهبرى جزيره Saint Barthélemy را بدست گرفت· همزمان در سوٸد کمپانى کاراٸيب غربى تاسيس شد٬ که حقوق تجارت و قدرت در Saint Barthélemy را بدست آورد·  

 گوستاو  III تجارت برده در سوٸد را مرسوم نمود

گوستاو III جزيره پورتو فرانکو را براى همه کشتيهاى جهان  بندرى آزاد اعلام نمود· اين امر نشان داد که حرکت پرمنفعتى باشد· پايان دهه هاى ۱۷۰۰ دوران پرآشوبى٬ با جنگهاى مداوم ميان انگليس٬ فرانسه٬ هلند و آمريکاى شمالى٬ در کاراٸيب بود· با اينحال جنگ نياز به ارتباطات تجارى ميان سرمايه داران - ه کشورهاى برپا کننده جنگ را کاهش نداد· برعکس نياز به تجارت بيشتر شد· سياست بيطرفانه سوٸد همراه با بندر آزاد-ه اعلام شده توسط گوستاو III٬ Saint Barthélemy را٬ عمدتا پايتخت Gustavia٬ به محل تجمع تجار و معاملات تجارى در کاراٸيب مبدل نمود·     

تغييرات در قانون٬ به منظور قانونى نمودن تجارت برده٬ عامل ديگرى بود که در کاميابيهاى اقتصادى نقش تعيين کننده اى را ايفا نمود· به پيشنهاد فرمانده Rajalin شوراى دولت و پادشاه گوستاو III در سال ۱۷۸۵ بر آنشدند که تجارت برده را در Saint Barthélemy٬ به ترتيبى که به ساکنان جزيره امکان مشارکت در تجارت برده داده ميشد٬ مجاز اعلام نمايند· "يک راه حل ضرورى براى کشت و گسترش مزارع" اينچنين گفته شد·   

نام گوستاو III بعنوان پادشاهى که تجارت برده را در کشورى که ۵۰۰ سال قبل از آن برده دارى را لغو نموده بود در تاريخ ٽبت ميشود· توسط حق انحصار کمپانى کاراٸيب٬ از اکتبر ۱۷۸۶ ٬ کمپانى در نتيجه حق تجارت برده در سواحل آفريقا را بدست آورد· در واقع تجارت برده بصورتى رسمى بدون اينکه کسى در شوراى دولت اعتراضى کند تحريم شد· 

دانستن اينکه اين اتحاد کامل ميان نماينده گان طبقه اشراف حاکم از حمايت اندکى برخوردار بود جالب است· در آنزمان رشد شديد افکار عمومى در سراسر جهان بر عليه تجارت برده آغاز و اين تغييرات در سوٸد گسترش يافته بود و بخش اعظم مردم سوٸد از آن حمايت مينمودند·

قانون جديد در Saint Barthélemy چنان وضعيتى را بوجود آورده بود که تجارت برده در آن جزيره سوٸدى به يکى از بزرگترين تجارتها مبدل شده بود· معامله انسان در کشتى سوٸدى  از غرب آفريقا٬ گينه و آنگولا تا از جمله Saint Barthélemy و جزاير باکره دانمارک انجام ميشد· آفريقاييهايى که فروش آنها به مزارع شکر آنجا غيرممکن بود٬ در Saint Barthélemy٬ به منظور فروش به ديگر مزارع٬ در کاراٸيب نگاهدارى ميشدند· براى اين هدف در شرق خيابان ساحل در گوستاويا يک مغازه برده وجود داشت٬ که يکى از موفقترين شرکتداران Saint Barthélemys٬ نماينده کمپانى کاراٸيب در جزيره٬ آدولف هانسون٬ مالک آن بود· او کشتيهاى برده خود را نيز مورد تاييد قرار ميداد·   

کارل يوهان چهاردهم درآمد هاى حاصله از تجارت برده را براى خودش برميداشت

گفته شده است که کمپانى کاراٸيب رسما به تجارت برده پيوست· گاهى غلبه يافتن بر تشريفات قانونى دشوار است· اما بجز اين حقيقت که نماينده گان کمپانى در جزيره از جمله فعالترين افراد در تجارت برده بودند مطلب ديگرى نيز به اٽبات رسيده است· يکى از بزرگترين سهامداران کمپانى (بزرگترين شاهزاده گوستاو آدولف بود)٬ مدير اجرايى Lars Rejmers P- ه پسر٬ تجارت برده را در Saint Barthélemy و به جزاير ديگر در کاراٸيب از جمله به هاوانا اداره ميکرد· Rejmers با بسيارى از صاحبان موسسات در جزيره همکارى کرد و از دستگاه ادارى کمپانى کاراٸيب براى انجام معاملات اقتصادى٬ در رابطه با تجارت برده٬ بهره برداى نمود·     

در چنين محلى انجام چنين معاملاتى براى تمام قاچاقچيان جهان و کشورهاى جنگ طلب  بسيار موفقيت آميز بودند· در خلال اين دوران که در اين منطقه جنگ بود گوستاويا موفقيتى غير قابل توصيف را تجربه نمود· از اينکه٬ ۱۷۸۵ ٬ سوراخى غير قابل سکونت باشد٬ با بيش از ۵۰۰۰ نفر جمعيت در سال ۱۸۰۰ در سوٸد به يکى از بزرگترين شهرها پس از استکهلم٬ گاتنبرگ٬ کارلسکرونا و نورشوپينگ (در مقايسه با يوله با ۵۴۱۰ نفر جمعيت يا اوپسالا با ۵۱۰۵) مبدل شد· همانطور که گفته شد شريک برجسته معاملاتى در جزيره٬ کمپانى کاراٸيب سوٸد٬ تاسيس شده در سال ۱۷۸۶ ٬ بود· در سال ۱۸۰۶انجام معاملات توسط دولت سوٸد براى اينکه تنها شش سال بعد٬ ۱۸۱۲ ٬ سرانجام توسط خانواده سلطنتى سوٸد اداره شود انجام ميشد·  

 

دو آگهى براى مردان سياه٬ ريچارد کرامپ و جوزف رافاٸل٬ که به نمايندگى از طرف خانواده سلطنتى سوٸد فروخته ميشوند·

 پس از ۱۸۱۲ درآمدهاى حاصله از Saint Barthélemy به صندوق  Barthélemyfonden٬ متعلق به پادشاه کارل يوهان چهاردهم٬ منتقل شدند· درآمدها از گمرک – و هزينه هاى بندر٬ يک بخش بزرگ از کشتيهاى برده و مالياتها از تجارت برده نيز بدست ميامدند· حتى در آمد حاصل از فروش برده گان فرارى از جزاير ديگر يا سياه پوستان و دو رگه هاى بدون کارت شناسايى٬ که به فرمان فرماندار به اسارت گرفته شده و به حراج گذاشته ميشدند٬ به صندوق Barthélemy کارل چهاردهم ريخته ميشد!    

اما از شادى و شعفى بگوييد که ابدى باشد· زمان سپرى شد و اغلب جنگها در منطقه بتدريج پايان گرفتند· ارزش Saint Barthélemy و گوستاويا٬ بعنوان بندر٬ براى انجام معاملات کٽيف کاهش يافت· در ضمن عمر تجارت برده در حال افول بود· فرانسه تجارت برده را در سال ۱۷۹۴ و انگليس در سال ۱۸۰۷ لغو نمودند٬ که همچنين منجر به اين شد که نيروى دريايى انگليسى کشتيهاى حامل برده را ربوده و به تصرف خود درمياورد·

خانواده سلطنتى دانمارک نيز ناگزير به اتخاذ موضع در مورد تجارت برده و لغو آنشد·

از عجايب اينکه اين امر براى مدت زمانى تجارت برده سوٸد و دانمارک را از خطرات محفوظ نگاه داشت· تصميم دولت دانمارک٬ در مارس ۱۷۹۲ ٬ مبنى بر ممنوعيت تجارت برده از ۱ ژانويه ۱۸۰۳ ٬ به ايجاد شورش در ميان زمينداران در جزاير دانمارک منجر شد· پادشاه دانمارک تصميم گرفت که٬ سخاوتمندانه٬ وامهاى موسوم به وام سياه را به مالکان مزارع به ترتيبى که آنها ميتوانستند خود را بدرستى با برده گان قبل از به اجرا درآمدن قانون جديد مجهز نمايند٬ اعطاء نمايد· نتيجه احتکار برده گان و افزايشى موقتى براى تجارت برده٬ امرى که عمدتا توسط تاجران برده دانمارکى و سوٸدى مورد بهره بردارى قرار گرفت٬ شد· عليرغم اين استٽنا معاملات در Saint Barthélemy بصورت ناميدانه اى کاهش يافت·    

ضربه نهايى در سال ۱۸۳۱ ٬ هنگاميکه انگيس بصورتى داٸمى بنادر خود در کاراٸيب را به روى دريانوردان آمريکايى باز کرد٬ وارد شد· کاهش درآمدها پادشاه سوٸد را ناگزير نمود که خود را از شر Saint Barthélemy خلاص کند· ارتباطات با مالک قبلى٬ فرانسه٬ برقرار و قراردادى در مورد تملک Saint Barthélemy آماده شد·

قبل از آماده نموده شرايط دست اندرکاران خواهان دانستن نظر مردم بودند و انتخاباتى در مورد مالکيت سوٸد يا فرانسه بر روى Saint Barthélemy برگزار شد· نتيجه اين همه پرسى بايد به بعنوان نتيجه اى بى نظير در تاريخ ٽبت شده باشد· تمام جمعيت به استٽناى يک نفر به فرانسه راى دادند! اين امر پوچ بودن ادعا در مورد عشق جزاير به سوٸد و خانواده سوٸد را برملاء مينمايد!

همه پرسى به معناى پايان تاريخ امپراطورى استعمارى سوٸد در کاراٸيب بود· در ۱۶ مارس ۱۸۷۸ ٬ ۹۴ سال پس از حاکميت سوٸد ٬ Saint Barthélemy به مالکيت فرانسه بازگشت·

ادامه دارد 


March 23rd, 2013


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
علمي و معلوماتي